Το Ιστορικό Αρχείο της ΕΤΕ δημιουργήθηκε για τη διάσωση και προβολή του ιστορικής σημασίας αρχειακού υλικού της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, για το οποίο η Τράπεζα επέδειξε ιδιαίτερη φροντίδα ήδη από την ίδρυσή της. Έτσι σήμερα διαθέτει ένα πλήρες ιστορικό αρχείο τα χρονικά όρια του οποίου ταυτίζονται σχεδόν με την ύπαρξη του νεοελληνικού κράτους.
Η σημασία του αρχειακού αυτού υλικού έγκειται στον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισε και εξακολουθεί να διαδραματίζει στην οικονομία του τόπου η Εθνική Τράπεζα, το πρώτο πιστωτικό ίδρυμα της χώρας. Στα αρχεία της ΕΤΕ έχει αποτυπωθεί το σύνολο της οικονομικής ιστορίας του νεότερου ελληνικού κράτους αλλά και σημαντικές πτυχές της πολιτικής, πολιτισμικής και κοινωνικής μας ιστορίας.
Το Ιστορικό Αρχείο επιτρέπει την πρόσβαση στα αρχεία του, που σήμερα καλύπτουν την περίοδο από το 1841 μέχρι το 1966, καθώς και σε πρωτότυπα ή αντίγραφα αρχείων άλλων φορέων και προσωπικοτήτων που έχουν περιέλθει στην κυριότητά του. Από το 2002 έχει επίσης αναλάβει τη διαχείριση και παρουσίαση στο κοινό των συλλογών της Εθνικής Τράπεζας πλην της καλλιτεχνικής συλλογής.
Σήμερα η ανεξάρτητη Υποδιεύθυνση του ΙΑ/ΕΤΕ στεγάζεται στο Μέγαρο Διομήδη επί της οδού 3ης Σεπτεμβρίου 146 στην Αθήνα, δραστηριοποιείται σε αρχειακές, ιστορικές, ερευνητικές, εκδοτικές και εκπαιδευτικές εργασίες και πρωτοπορεί στην εφαρμογή νέων τεχνολογιών για τη διαχείριση του αρχειακού του υλικού.
